Wat gaat dat kosten?

Onderstaande tabel geeft het verloop van de begroting sinds de vastgestelde meerjarenbegroting 2024-2027 weer.

Onderstaande tabel bevat de toelichting op de financiële mutaties uit deze meerjarenbegroting.

De rijksmiddelen die we ontvangen via de algemene uitkering uit het gemeentefonds betalen we door aan de NLW. We passen de budgetten in programma 2 Een sterke sociale basis meerjarig aan conform de bedragen zoals opgenomen in de meicirculaire 2024. Voor 2025 naar € 3.853.000, 2026 naar € 3.704.000, 2027 naar € 3.642.000 en 2028 € 3.371.000. In 2028 is voor reservering van de stelpost vanuit de meicirculaire 2024 uitgegaan van het basisbedrag van 2027 in plaats van 2028. Daarbij is abusievelijk (in programma 7 Een gezonde, duurzame en ondernemende gemeentelijke organisatie) in plaats van een voordeel voor de jaarschijf 2028 een nadeel opgenomen van € 109.000. Terwijl feitelijk sprake is van een voordeel van € 190.000.

In de meicirculaire 2024 is opgenomen dat de geraamde extra besparing van het Rijk van € 500 miljoen voor 2025 komt te vervallen, omdat de maatregelen die tot besparing moeten leiden nog niet zijn gerealiseerd. Hoewel het uitgangspunt is dat het vervallen van de extra korting geen budgettair effect heeft is het dat niet. De vervallen extra korting vanuit de algemene uitkering uit het gemeentefonds in programma 7 Een gezonde, duurzame en ondernemende gemeentelijke organisatie bedraagt € 1.123.000. Terwijl voor ons de te realiseren besparing ad € 900.000 (in programma 2 Een sterke sociale basis) komt te vervallen.

Het tarief voor de gesloten jeugdzorg zal stijgen. Daarom nemen we met ingang van 2025 een hoger bedrag in onze begroting op. De aanbieders van jeugdzorgplus (ViaJeugd en Pactum) hebben aangegeven dat het huidige tarief dat zij voor de jeugdzorgplus ontvangen niet toereikend is. Gemeenten hebben tariefonderzoek uitgevoerd met medewerking van de aanbieders waarin dit wordt bevestigd. Daar komt bij dat aanbieders met ingang van 2024 in principe geen vrijheidsbeperkende maatregelen in de JZ+ meer mogen toepassen en dat de huidige grotere groepen met ingang van 2025 opgebouwd moeten zijn naar kleinschalige groepen. Beide aspecten zorgen voor hogere kosten per client (meer personeel nodig).

In het kader van de noodzakelijke systeemvervanging gaan we 40 processen tegen het licht houden. Dit is nodig om de integrale 'klantbenadering' (samenwerking tussen jeugd, WMO en meedoen en geldzaken) effectief en efficiënt in te richten. Gezien de grote omvang van deze 'transformatie' wordt er in 2025 en 2026 een groot beroep gedaan op meerdere disciplines binnen team WIZ. Om de primaire dienstverlening niet al te veel te hinderen worden er incidentele middelen gevraagd deze ontwikkeling te faciliteren. Het systeemvervanging (technisch) valt niet onder de gevraagde middelen. Deze zijn in de begroting 2024 vrijgegeven.

In 2024 zijn wij aangesloten bij het Volwassenenfonds Sport en Cultuur. Dit is een laagdrempelige financiële voorziening voor inwoners met een laag inkomen. We verwachten dat door de laagdrempelige toegang tot deze voorziening meer inwoners, voor wie deelname aan sportieve en culturele activiteiten niet zo vanzelfsprekend is, hieraan gaan deelnemen.

De onderbouw van basisschool De Ezelsbrug in Sevenum gaat verhuizen naar de locatie Den Eigen. Daar gaan zij gezamenlijk verder met de bovenbouw. Door de verhuizing van de onderbouw staat het gebouw aan het Raadhuisplein 1a in Sevenum tijdelijk leeg en komt het terug in eigendom bij de gemeente. Tevens komen de onderhoudskosten voor rekening van de gemeente. Voor 2025 zijn nog geen onderhouds- of beheerkosten begroot. In 2024 worden de gebouwen geschouwd. Op basis daarvan worden de onderhoudskosten meegenomen in het nieuwe beheerplan 2026-2029.

Er wordt vanaf 2026 een stelpost toekomstbestendigheid GGD opgenomen in de meerjarenbegroting van € 369.000. Door de GGD is het signaal afgegeven dat zij niet op alle vlakken in staat is om haar wettelijke- en kerntaken op verantwoorde wijze uit te voeren. Dit stevige signaal en de gevoelde urgentie om hier actie op te ondernemen is onderwerp van gesprek geweest in de bestuurscommissies GGD. Een bestuurlijke opdracht voor de versterking van de GGD is in een bestuursconferentie toegelicht. De noodzaak tot versterking is bij de deelnemende partijen duidelijk. Er is nog geen definitieve besluitvorming maar rekening houdende met deze realistische kosten zijn ze op een stelpost gezet.

De basis voor deze raming is de Begroting 2025 van de Veiligheidsregio die door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio is aangenomen. In de begroting is de loon- en prijsindex bijgesteld op de actuele CEP cijfers. In de raadsvergadering van 28 mei 2024 is de Raad hierover via een raadsinformatiebrief geïnformeerd.

Het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) is geactualiseerd tot 2024. Het nieuwe uitvoeringsprogramma kent een looptijd van 2025-2029. In dit programma hebben we wederom een aantal scholen opgenomen waar investeringen nodig zijn (uitbreiding, renovatie of nieuwbouw). We zien daarbij een meerwaarde in het combineren van verschillende functies (onderwijs, cultuur, zorg, sport) en leggen daarom nadrukkelijk de verbinding met het gemeentelijk accommodatiebeleid. De kapitaallasten zijn gebaseerd op de stichtingskosten, rekening houdend met bijkomende kosten voor netcongestie. Locatiespecifieke kosten, zoals aankoopkosten grond, sloopkosten en dergelijke zijn nog niet opgenomen. Deze kunnen worden bepaald nadat de nodige haalbaarheidsonderzoeken zijn uitgevoerd.

We verhogen het budget met € 140.000. Deze zetten we in voor ontwikkelingen in het kader van inwonerinitiatieven voor ondersteuning en zorg. € 80.000 zetten we in voor professionele ondersteuning of coaching bij initiatieven vanuit inwoners en € 60.000 voor meer inzet van dorpsondersteuners en -verbinders.

De jaarlijkse bruto lasten worden ingeschat op € 972.000. Daarvan maakt € 80.000 onderdeel uit van programma 1 Vitale kernen, € 50.000 in programma 2 Een sterke sociale basis en € 842.000 van programma 7 Een gezonde, duurzame en ondernemende gemeentelijke organisatie. Hiervan kan € 382.000 bekostigd worden uit al in de begroting opgenomen budgetten (binnen programma 2 Een sterke sociale basis). In 2024 zijn we een traject gestart om onze dienstverlening te optimaliseren, zodat we inwoners met uitdagingen op het gebied van bestaanszekerheid zo passend mogelijk kunnen ondersteunen. Om deze werkwijze in 2025 en volgende jaren voort te zetten zijn aanvullende middelen nodig.

Voor de prognose van het BUIG-budget gaan we uit van 100% dekking van onze lasten. Dit op basis van de verwachting dat we door het rijk volledig gecompenseerd worden voor de te maken uitgaven.

De bijstelling bedraagt in totaliteit € 630.000 hogere lasten in 2025 en met ingang van 2026 € 560.000. € 100.000 heeft betrekking op een bijstelling voor het budget loonkostensubsidies (LKS) en € 530.000 c.q. € 460.000 op de bijstelling van het budget Wet werk en bijstand (WWB). De budgetten stellen we bij op basis van de realisatie tot 1 augustus 2024 en het prijspeil per 1 juli 2024 met een doorkijk naar 2025. Door hoge instroom per juni 2024 door statushouders gekoppeld aan onze gemeente vanuit de doorstroomvoorziening zien we de aantallen WWB stijgen van 1 januari 2024 358 naar 442 per 1 augustus 2024. Door onder ander Meedoen en geldzaken zullen de gestegen aantallen naar verwachting ook weer geleidelijk afnemen. In de prognose gaan we uit van 430 uitkeringen WWB per medio 2025.

We verhogen het bestaande budget van € 83.000 structureel met € 217.000 naar € 300.000. De bijdrage van Provico bedraagt € 70.000. We zetten in diverse huisartsenpraktijken een Specialist Ondersteuning Jeugd om te zorgen dat, indien gedacht worden aan de inzet van jeugdhulp, in de praktijk zelf brede vraagverheldering wordt uitgevoerd. Doel is te zorgen dat de jeugdige en het gezin zo snel mogelijk passende ondersteuning krijgen. We zien dat huisartsen tevreden zijn over deze inzet en dat het animo voor een SOJ toeneemt (meer uren per praktijk en meer praktijken). We breiden daarom het aantal uren van de SOJ's uit.

We gaan werken met een apart team voor de aanpak van geweld in afhankelijkheidsrelaties (huiselijk geweld en kindermishandeling). Door nauwe samenwerking met o.a. politie en Veilig Thuis wordt de onveiligheid goed en snel in kaart gebracht. Met intensieve casusregie zetten we in op het realiseren van duurzame veiligheid. Kosten voor dit team van 3 fte én inzet Veilig Thuis en politie worden geschat op € 400.000. Daarvan is € 376.000 opgenomen binnen programma 2  Een sterke sociale basis en € 24.000 in programma 7 Een gezonde, duurzame en ondernemende gemeentelijke organisatie.

Binnen 4 jaar alle sociaal-maatschappelijke activiteiten her-alloceren op impact waardoor ten minste € 1.530.000 zijnde 2,7% binnen het programma “Een sterke sociale basis” kan worden omgebogen en waarbij toch kan worden bijgedragen aan de speerpunten van de kaderbrief.